طراحی فضای منفی:
مدلی را با دو یا سه عنصر چیده و خوب به آن نگاه کنید. حال با خط ساده ای فضای اطراف مدل را مشخص کنید، بی آنکه اشاره ای به خود مدل داشته باشید. بهتر است که ابتدا با یک عنصر شروع کرده و در طرح بعدی تعداد سوژه را به دو، سه و چهار افزایش دهید. به یاد داشته باشید که توجه به قسمت های مختلف فضای منفی نیز به صورت مقایسه ای است..........
طراحی فضای منفی در اینجا به شما کمک می کند تا شکل کلی مجموعه را در یابید و همه اجزا را به صورت عنصر واحد و یک دست مشاهده کرده و در صفحه و کادر جایگزین نمایید. این گونه کلی دیدن اشیا به شما کمک می کند تا نسبت صحیح را در نگاه اول دریافته و طراحی را در اندازه ای مناسب، کوچک یا بزرگ آغاز کنید. فضای منفی به اندازه فضای مثبت اهمیت دارد. در بسیاری موارد به خصوص در اکثر پوسترها می بینیم که اهمیت بیشتر به فضای منفی داده شده، در اکثر آرمها و نمادها، فضای منفی یا سفید، ارزشی برابر با فضای مثبت و یا سیاه دارد و طراحان و گرافیستها در عین توجه به فرم اصلی، نقش فضای منفی را نیز در نظر دارند.
طراحی سریع:
مدلی با ترکیب دو عنصر بچینید. طرح خطی ساده ای از آن ترسیم کنید و به تمام مسایل مربوط به تناسبات توجه داشته باشید و مقایسه قسمت های مختلف مثبت و منفی را در نظر بگیرید. سپس مدت زمانی را که برای این طراحی به کار می برید در کنار طرح یادداشت نمایید. حال اگر قرار باشد کا شما به دلایلی (از جمله تغییر حالت سوژه یا فرصت کم برای طراحی و ...) مجبور به طراحی سریع باشید چه خواهید کرد؟ اکثر طراحان در این شرایط از روش اسکیس یا یاد داشت برداری سریع استفاده می کنند. اسکیس، مطالعه سریع و صحیح سوژه است و تفاوت آن با طراحی عادی در زمان به کار رفته، شیوه طراحی و نحوه توجه به جزئیات است.
طراحی عادی و اسکیس، هر دو یک هدف مشترک دارند و آن ترسیم صحیح است لیکن شیوه کار در اسکیس بدین گونه است:
1- مشاهده کلی یک یا چند سوژه و جایگزینی آن در کادر.
2- ترسیم اجزا به سوژه به صورتی ساده و کامل ( شفاف بینی ) (خط تناسبات)
3- در نظر داشتن اصل مقایسه اشیا و اجزا با یکدیگر.
در طراحی اسکیس مطلقاً از پاک کن استفاده نمی شود. ابتدا اشیا را خیلی کم رنگ و با خطی نازک ترسیم کنید و پس از اطمینان از صحت آن، با خطوطی روان. نرم و یک دست. طرح را آن چنان که هست، تکمیل کنید. حتی المقدور مداد را از روی کاغذ بر ندارید. به طور همزمان به بررسی همه جانبه مدل بپردازید. جزئیات را از کار خود حذف کنید. در اسکیس فقط تناسب و ساختمان کلی شیء اهمیت دارد. بزرگ و راحت کار کنید اندازه طرح به صورتی باشد که دستتان آزادانه به همه قسمت ها بپردازد. به یاد داشته باشید که در طراحی اسکیس نیز باید به تناسبات و قرینه گی اهمیت داد. در حین طراحی به ترسیم خط محوری و خطوط راهنمای دیگر برای دریافت صحیح فرم بپردازید. می توانید مدل را به صورت حجم هندسی دیده و ترسیم کنید. در این حالت، حجم مورد نظر را کم رنگ ولی کامل و صحیح ترسیم کرده و سپس جزئیات را به آن اضافه کنید. پس از پایان کار نیز از پاک کن استفاده نکنید. از زیاد بودن و تکرار خطوط ناراحت نشوید و به یاد داشته باشید که خطوط یک دست و پیوسته می تواند بارها و بارها تکرار شوند. لیکن از به کار بردن خطوط تکه تکه و ریشه ریشه خود داری کنید.
ارزش خطی:
مدل سادهای به رنگ روشن، مثل لیوان پلاستیکی، یک تخم مرغ و یا یک سیب را در مقابل خود بگذارید و اسکیس از آن ترسیم کنید. یک طرح اسکیس را با مدل اصلی مقایسه کنید. در طراحی خطی و طراحی اسکیس، شما می توانید از سایه روشن استفاده کنید، اما اگر بخواهید وجود تور و سایه را در طرح نشان دهید، بایستی به خطوط خود تنوع دهید. همان طور که در مدل خود نقاط تیره را قویتر و نقاط روشن را ضعیفتر می بینید، در طراحی نیز نیرو و ارزشهای متنوعی در خطوط به وجود آورید. خطوطی که برای قسمتهای روشن به کار می رود خطوطی نازک و روشن خواهد بود و برای قسمت های تیره که در سایه واقع شده اند از خطوط تیره و ضخیم استفاده می شود.
نکته مهم:
هیچگاه پس از اتمام کار به ترسیم مجدد و تأکید بر قسمت های تیره نپردازید. خط شما در حین ترسیم می بایستی قوت و ضعف لازم را نمایان سازد. قسمت های تیره سوژه، همه یک دست و یک رنگ نیستند و بنابراین شما هم تیرگی های یکنواخت به کار نبرید. قسمتهای تیره را با یکدیگر مقایسه کرده و به تناسب ارزشهای متنوعی که دارند، ضخامت با تیرگی لازم را در طرح به وجود آورید. شما در این مرحله به ارزشهای متنوع خطی که ترسیم می کنید واقف و مسلط می شوید و می توانید پس از این، طرح خود را با توجه به ارزش خطی، ترسیم و تکمیل کنید. کلیه طراحی ها به کمک ارزش خطی، کیفیت قابل توجهی پیدا می کنند و همانگونه که اشاره شد مسدله ارزش خطی، تابش نور و سایه ـ روشن، به ایجاد حجم و بعد در طرح کمک می کند.
طراحی از پارچه ها:
طراحی از پارچه علیرغم آنچه به نظر می آید، اهمیت فراوانی دارد. به خصوص در حین طراحی از مدل انسانی و فیگوراتیو، چنانچه بر حالتها و شیوه های مختلف طراحی از چین و چروکها تسلط نداشته باشید، بخشی از زحمتتان به هدر خواهد رفت. جنسیتهای مختلف پارچه، ارتباطی مستقیم با حالتها و چین چروکها دارد.
چینهای پرده، چادر، لباسهای آویخته از جا رختی، حالتهای پارچه حریر، حالتهایی که پارچه های از جنس گونی به خود می گیرند، چینهایی که در آستین و کنار آرنج یا زانو به وجود می آید و ... همه، فرمهایی متنوع و سوژه هایی برای تمرین هستند. برای طراحی، پارچه هایی ساده با رنگهای سیاه و سفید و با جنسیتهای مختلف (گونی، کتان، پشمی، حریر، و ... ) را به عنوان مدل انتخاب کنید. حتی المقدور پارچه ها صاف باشند و حتی لباسهای دوخته را فعلاً به عنوان سوژه به کار نبرید. با یک پونز، گوشه پارچه را به دیوار بزنید. بهتر است زاویه ای را برای نصب انتخاب کنید که نور و سایه، هر دو در مدل وجود داشته باشند. پیش از شروع به طراحی، مدل را به دقت بررسی کنید، خواهید دید که کلیه خطوط عمودی سوژه به طرف بالا و در جهت نقطه ای هستند که پونز وجود دارد. برای طراحی از پارچه ابتدا:
ـ فرم کلی آن را در نظر بگیرید.
ـ نقطه اتکا را که همان پونز است مشخص کنید.
ـ اکثر چینها به طور معمول حالتهایی از مثلثهای کشیده و بلند دارند. در نظر داشتن مثلثها و ترسیم صحیح و متناسب آنها به شما کمک فراوانی می کند. زاویه ها و گوشه ها را مرتباً با یکدیگر مقایسه و بررسی کنید. (از لحاظ کوچکی و بزرگی، بلندی و کوتاهی). ابتدا با مداد و سپس با خودکار یا روان نویس اسکیسهایی ترسیم نمایید. در حین تکرار خطوط، ارزش خطی را همان طور که در درسهای گذشته گفته شد، توسط تنوع خطوط تیره و روشن، ضخیم و نازک مشخص نمایید. به هنگام طراحی اسکیس، دستتان در سراسر کاغذ در حرکت و چرخش باشد. بدون استفاده از پاک کن به اصلاح خطوط بپردازید. به نمونه طراحی اسکیس از پارچه توجه کنید. بعد از مرحله اسکیس به طراحی دقیق خطی بپردازید با توجه به قسمتهای تیره مدل، ارزش خطی مناسبی را در حین طراحی، پیاده کنید. به تنوع تیرگیها توجه داشته باشید. چینها به طور عمده به دو دسته اند: چینهای عمدی یا خواسته، چینهای تصادفی یا ناخواسته، چینهای عمدی مثل چینهای منظم پرده ،لباس و یا شکل دادن آگاهانه به پارچه هایی که به عنوان سوژه برگزیده ایم.
چینهای تصادفی مثل حالتهایی که در چادرها یا پارچه های افتاده بر زمین می بینیم. چینهای عمدی نیز بر چند دسته هستند: چینهایی با یک نقطه اتکا، چینهایی با دو نقطه اتکا و چینهایی با نقاط اتکای بیشتر.
نکته مهم:
به طور عمده در طراحی از پارچه بایستی صرفاً به چینهای اساسی و مهم توجه داشته باشید. از ترسیم چروکها و چینهای ریز که نقش چندانی به عهده ندارند و هیچ گونه تغییری در وضعیت مدل به وجود نمی آورند، خودداری نمایید. مبحث سایه روشن در طراحی اهمیت فراوانی دارد و نیازمند تمرین و مشاهده مداوم و دقیق در همه اشیای پیرامون ماست. پارچه ای سفید انتخاب کرده و با یک پونز به دیوار نصب کنید. طرح کم رنگی از آن پیاده کرده سپس بدون آنکه به تکمیل آن بپردازید، مدل را به دقت بررسی نمایید. قسمتهایی را که سایه افتاده پیدا کنید و با یکدیگر مقایسه نمایید. سپس با استفاده از تیرگی مداد، این قسمتها را، در طرحی که ترسیم کرده اید به طور کامل و یکدست سیاه کنید. در این حالت، طرح شما دو رنگ سفید مطلق و سیاه مطلق خواهید داشت. در مدل شما سایه هایی متنوع دیده می شود و شما باید تصمیم بگیرید که کدامیک را در گروه سفید و کدام را در گروه سیاه قرار دهید. این شیوه تقسیم بندی سایه های مدل به دو گروه سفید و سیاه را طراحی " لیت " می گویند.
ادامه مبحث طراحی "لیت" ؛ استفاده از مداد برای سایه روشن ، جنسیت یا بافت اشیاء ؛ سایه روشن، ارزش خطی
مشاهده دقیق سایه و نور و تعیین مرز بندی بین نقاط تیره و روشن، نقطه آغاز تفاوت دیدگاه یک طراح و یک فرد عادی است. شما حتی در ساعات مختلف و در حین انجام کارهای روزمره نیز باید به بررسی وضعیت نور و سایه در اشیای اطراف خود بپردازید و از این راه حافظه و دیدگاه خود را وسعت ببخشید.
منبع :مینیاتورنوین http://miniturenovin.persianblog.ir/
استفاده از مداد برای سایه روشن:
برای ایجاد سایه روشن بایستی حتماً تسلط و مهارت لازم را برای کنترل وسیله طراحی داشته باشید. وسیله کار شما هر چه باشد با کمی تمرین اولیه می توانید شناخت لازم جهت شروع کار را به دست آورید. یکی از شیوه های تسلط بر مداد برای سایه روشن استفاده از کادر یا محدوده است. تعدادی کادر در اندازه های مختلف بکشید (اندازه ها از 4 سانتی متر بیشتر نباشد) با پهنای نوک مداد، سطح یکی از کادرها را به طور یکدست و کامل رنگ آمیزی کنید و دقت کنید که هیچ فاصله یا خلل و فرجی در سطح آن به وجود نیاید.....
در کادر دیگر، فشار دستتان بر مداد را بسیار کم و حساس کرده و خاکستری ملایم و کم رنگی به وجود آورید. هر قدر به طرف پایین کار می آیید بر فشار مداد بیفزایید اما سطح خاکستری همچنان منظم باشد. در کادر دیگر مشابه همین تمرین را انجام دهید. با این تفاوت که خاکستری روشن را از گوشه بالای سمت چپ شروع کنید، حرکت دستتان مورب باشد و باز هم تأکید می کنیم که هیچ فاصله و بی نظمی در تکرار و ترسیم نباشد. پهنای نوک مداد در این مورد به شما بیشتر کمک می کند. حرکت دستتان در کادر سوم حالتی منحنی خواهد داشت. همین حرکت را به طور وارونه در کادر بعد تکرار کنید و همچنان سعی کنید که تیرگی و روشنی متغیری در سطح کار حاکم باشد.
در پنجمین کادر، حالتی گرد و مدور در حرکت مداد ایجاد نمایید. حرکت دستتان در این مرحله فرمی شبیه خطهای فرفری بسیار بسته و در هم ترسیم می کند. خطوط در اینجا نه در کنار هم ،بلکه بر روی هم تکرار می شوند بدون اینکه هیچ قسمتی سفید یا خالی به نظر برسد. چنانچه این تمرین با دقت و حوصله انجام گیرد، سایه بسیار لطیف و حساسی به وجود می آید که در بسیاری از موارد کاربرد و استفاده دارد. فشار نوک مداد بر سطح کاغذ بسیار نرم و آرام است. به عنوان تمرین هم از نوک مداد و هم از پهنای آن استفاده نمایید.
مدلی ساده بارنگ روشن و سطوح صاف و یک دست انتخاب کنید. (مثل تخم مرغ، سیب، توپ سفید و...) مدل را برسطح سفید در حالتی قرار دهید که نور و سایه هر دو بر روی آن قابل مشاهده باشد.
ابتدا طرح را کم رنگ بر روی کاغذ بکشید. بهتر است اندازه طرح، کمی کوچکتر از سوژه اصلی باشد. سپس با سایش مداد بر روی کاغذ سطح خاکستری یک دست و کم رنگی به وجود آورید. این سطح خاکستری به تدریج باید در قسمت های روشنتر محو شود. با مشاهده دقیق مدل، دوباره سطح خاکستری تیره تری را در قسمت هایی که سایه هایی نسبتاً تیره دارند ایجاد نمایید. باز هم با کم کردن تدریجی اثر مداد، خاکستری این مرحله را در خاکستری مرحله قبل حل کنید. از آنجا که در ابتدا گفتیم سوژه ای با رنگ روشن انتخاب کنید، ممکن است کار شما در این مرحله به پایان برسد. در غیر این صورت خاکستری های تیره تر را مرحله به مرحله به طرح اضافه کنید تا تصویر تکمیل شود.
نکات مهم:
- از تیره کردن بیش از حد تصویر، به خصوص در مراحل اولیه کار، خودداری کنید.
- هیچ گاه از درجه "سیاه مطلق" مداد طراحی استفاده نکنید. رنگ سیاه طرح را از بین می برد. به هنگام سایه زدن، از گوشه بالای سمت چپ تصویر آغاز کرده و به تدریج در گوشه پایین سمت راست، طرح را به پایان برسانید. برای جلوگیری از لکه های کثیف، سائیدگی و محو شدن اثر مداد، همیشه تکه ای کاغذ سفید زیر دست خود بگذارید. مراقب آن باشید که بین درجات خاکستری "مرز مشخص و بریدگی" به وجود نیاید و خاکستریها به تدریج در هم حل شوند.
سایه روشن، جنسیت یا بافت اشیاء
جنس یا بافت اشیای متفاوت، گاهی باعث تفاوت فراوانی در نحوه ترسیم سایه روشن می شود. مثلاً وقتی می خواهید جنسیت فلز را در کنار تکه ای آجر یا چوب نشان دهید، باید مراقب باشید که هیچ کدام شبیه یکدیگر نشوند. جنسیت فلز، انعکاسهای فراوانی از نور، سایه و رنگ اشیای اطراف را به خود می گیرد و در نتیجه دارای تنوع خاکستری فراوانی می شود و رنگ و نور با شدت و تضاد در آن مشاهده می گردد. اما اشیایی که فرضاً از چوب ساخته شده اند، از اشیای اطراف خود تأثیر چندانی نمی گیرند و نور و سایه خفه ای بر آنها حاکم می شود. توجه کنید:
وقتی سوژه شما جنسیت شیشه ای یا فلزی دارد، باید انعکاسهای براق آن را هم در نظر داشته باشید. در این مواقع از دو شیوه می توانید استفاده کنید. یکی آنکه ابتدا قسمتهای براق و بسیار روشن را در نظر داشته و جای آن را خالی بگذارید و سایه های اطراف آن نقاط را با خاکستریهای بسیار روشن و ملایم بپوشانید. روش دوم آن که سراسر طرح را همان گونه که هست سایه بزنید. سپس با گوشه تمییز پاک کن، نقاطی را که لازم است پاک کرده و بدین وسیله نور و برقهای مورد نظر را در طرح به وجود آورید. در این روش باید مراقب باشید که: پاک کن لکه های کثیف و تیره در قسمتهای دیگر به وجود نیاورد. در ایجاد نور به وسیله پاک کن زیاده روی نشود. جهت و مسیر حرکت نور در همان جهتی باشد که در مدل مشاهده می کنید (افقی، عمودی، منحنی). چنانچه قصد ایجاد نورهای متعدد در مدل را دارید (مثل انعکاس نور و برق در ظرفی شیشه ای) به ضربه های پاک کن و اندازه و حرکت هر تکه نور تنوع دهید تا یک نواخت نشوند. پس از اتمام کار، مجدداً طرح را با مدل مطابقت دهید تا اگر لازم باشد حجم نورها را کمتر کرده یا در کنار آنها تیرگیهای شدید تری به وجود آورید.
سایه روشن، ارزش خطی:
وقتی مشغول ترسیم سایه ها هستید، طرح شما باید حتماً کم رنگ باشد. اگر طرح را با خطوط پر رنگ ترسیم کنید، در حالی که به سایه ای کم رنگ احتیاج است، نوعی عدم هماهنگی میان سایه و طرح به وجود می آید. لیکن وقتی طرح را کم رنگ ترسیم کردید، پس از اتمام سایه روشن باید مرحله ارزش خطی را در طراحی انجام دهید. یعنی در قسمت های سایه خطوط تیره ای "هماهنگ و هم خانواده با سایه همان قسمت" ترسیم کنید. این کار در مرحله پایانی صورت می گیرد و نوعی استحکام به طرح می بخشد. باز هم بر این مسأله تأ کید می شود که ارزش خطی، تیره تر از رنگ سایه روشن نباشد.
تفکیک سایه روشن:
از احجام ساده یکی را انتخاب کرده و طرحی ساده ترسیم کنید. سایه هایی که بر روی مدل مشاهده می کنید از روشن ترین تا تیره ترین درجه آن را به صورت تفکیک شده و قابل تشخیص از هم ترسیم کنید. دقت کنید که خاکستریهای مختلف به وسیله خط از هم جدا نشوند.طراحی از گلها و گیاهان ؛ طراحی از برگ ؛ طراحی از گل تکنیک خیس ؛ تکنیک خشک ؛ تکنیک خشک و خیس ؛ طراحی از تنه و شاخه درخت
طراحی از گلها و گیاهان
گیاهان سوژه هایی بسیار متنوع و مناسب برای طراحی هستند. برگها، شاخه ها و گلها در اندازه ها، شکلها و رنگهای گوناگون به وفور در اطراف شما هستند و فرصتی برای کسب تجربه در این زمینه به شمار می آیند.
طراحی از برگ:
برای آغاز کار، از برگهای نسبتاً ساده به عنوان به مدل استفاده کنید. در حد امکان انواع برگهای پهن، باریک و پنجه ای شکل را مورد مطالعه قرار دهید. پس از این مرحله به رگ برگها توجه کنید. رگه های ضخیم و واضح، اهمیت بیشتری دارند و می توانید آنها را در کار خود منعکس کنید. اما از ترسیم رگه های ریز که در سراسر برگ پخش می شوند خودداری کرده و به جای آنها دقت و حوصله خود را صرف بررسی سایه روشنها و بافت بنمایید از برگهای ساده، 4 طرح به ترتیب شامل: اسکیس، طراحی خطی، سایه روشن، تهیه و برای طرح چهارم از پشت برگها که رنگی متفاوت با رگ برگهای واضحتر و ضخیمتر دارند استفاده کنید. برگهای خشک نیز به نوبه خود زیبایی ویژه ای دارند. حالتهای جمع و مچاله شده آنها را بررسی کنید. آنها را با مداد و سپس خودکار به صورت اسکیسهای گوناگون مورد مطالعه قرار دهید. به تناسبات نهفته در تمام قسمتها توجه نموده و از امکانات مداد به خوبی اسنفاده نمایید. برای طراحی از گیاهانی که برگهای بلند و باریک دارند، می توانید از پهنای نوک مداد استفاده کنید. با فشاری که به نوک مداد وارد می کنید، درجات خاکستری متنوعی به وجود آورده و برگها را زنده تر مجسم نمایید. وقتی با مجموعه ای از برگها (برگهای یک گلدان) یا قسمتی از یک باغچه یا برگهای انبوه درختان رو به رو می شوید از ترسیم دانه دانه برگها خودداری نمایید. ابتدا آنها را به صورت توده های خاکستری متنوع دیده و سطح مورد نظر را از خاکستری بپوشانید.
طراحی از گل:
برای طراحی از گلها، به چگونگی ساختمان اصلی آنها توجه کنید. فرم و حجم هندسی آن را با دقت تشخیص داده و ترسیم کنید. معمولاً برای گلها و برگها از نور طبیعی استفاده می کنند. دلیل آن این است که نور مصنوعی سایه روشنهای شدیدی به وجود می آورد که لطافت سوژه را از بین می برد. (هیچ گاه از گل مصنوعی، تصویر گل یا حتی گل ذهنی برای طراحی استفاده نکنید.) گلهای تیره و روشن را با ساخت و ساز دقیق سایه روشن ترسیم نمایید. توجه داشته باشید که مسیر سایه روشن و حرکت مداد در جهت فرم گل برگها باشد. از تیره کردن بیش از حد آنها خودداری نمایید.
تکنیک خیس:
ابتدا سطح کار را به کمک تکه های اسفنج مرطوب نموده و پیش از خشک شدن آن، با قلم مو و مرکب، طرح را خاکستری رنگ می کنید. رطوبت مقوا باعث پخش شدن مرکب و ایجاد سایه ای لطیف می شود. بعد از آن، با توجه به تیرگیهای مدل، به تدریج درجات خاکستری تیره تری را در سطح کار به وجود می آورید. ممکن است در تمرینات اولیه، نتایج چندان مطلوب نباشند، اما لازمه موفقیت، تمرین و مداومت است. همیشه تیره ترین درجات را برای آخرین مراحل کار بگذارید. از سایش قلم بر سطح مقوا خودداری نمایید. حرکت دست و قلم مو می بایست سریع و با تسلط باشد. گاهی لازم است که بگذارید مقوا خشک شود و سپس لکه های بعدی را ترسیم کنید. این کار باعث می شود که مقوای شما کمتر باد کرده و کج و معوج شود. شما تنها با تمرین می توانید مقدار آب قلم مو را به اندازه مورد نیاز در نظر بگیرید. گاه لازم است که قلم مو از آب اشباع شود تا به راحتی سطح مورد نظر را بپوشاند و گاه رطوبت مختصری لازم می گردد. هر گاه رطوبت قلم مو زیادتر از حد نیاز بود، آن را به وسیله اسفنج متعادل کنید. اگر رطوبتی که بر روی کاغذ آورده اید، به نظر زیاد بود، ابری را آهسته روی آن قرار داده و بردارید تا آب اضافی جذب شود، اما ابر را روی کار نکشید.
تکنیک خشک:
مرحله اول کار تقریباً مثل تکنیک خیس است. با این تفاوت که سطح کار به جای آب تمییز، با مقداری آب مرکب بسیار رقیق (خاکستری روشن) مرطوب می شود. برای شروع مرحله بعد و ایجاد لکه های تیره تر باید بگذارید مقوا قدری خشک شود و بعد قسمت هایی را که نسبت به خاکستری اولیه، در درجه بعدی تیرگی قرار دارند، به صورت لکه لکه قرار دهید و به محو شدن آنها در زمینه یا در یکدیگر فکر نکنید. در هر مرحله می گذارید که مرحله قبل خشک شود و تیرگیها را پله به پله ایجاد می کنید.
تکنیک خشک و خیس
ابتدا سطح طرح را با آب تمییز مرطوب کرده و بعد لکه های خاکستری را به آن اضافه کنید تا به صورتی محو، سطح کار را پر کند و بعد لکه هایی تیره تر از خاکستری قبلی به آن افزوده، سپس صبر کنید تا کار خشک شود، بعد لکه هایی را به تناسب درجات (از روشن به تیره) ایجاد کنید. در هر مرحله، پس از پایان کار می توانید با روان نویس یا ماژیک، خطوط یا بافت خاصی در کار ایجاد کنید.
طراحی از تنه و شاخه درخت
مرحله اول برای طراحی از درخت، مشاهده فرم کلی درختان است. درختان دارای دو قسمت عمده تنه، شاخ و برگها هستند. اگر فاصله شما از درخت مورد نظرتان کم باشد نمی توانید سوژه را به تمامی در صفحه کاغذ جای دهید، بنابراین، آن قسمت از درخت را که دیدگان شما بر آن تسلط دارد انتخاب کنید.اما اگر مایل هستید که درخت را به طور کامل طراحی کنید، باید در فاصله ای قرار بگیرید که چشمان شما در یک نظر، تمامی درخت را ببیند و در آن واحد، آن را به سطح کاغذ منتقل کند. برای این مسأله لازم است که حداقل فاصله شما از درخت، 3 برابر طول آن درخت باشد. اگر مایلید قسمتی از تنه یا شاخه های درخت را طراحی کنید، ابتدا فرم ساده و هندسی سوژه را در نظر بگیرید درختان و شاخه ها به طور عمده حالتی استوانه ای شکل دارند. آن قسمت از تنه که از خاک بیرون آمده ضخیم ترین حجم را دارد و هر چه رو به بالا می رود باریکتر می شود. شاخه ها نیز تابع همین مسأله هستند. عمده ترین مسأله در تنه درختان، بافت آنهاست. شما برای ایجاد بافت مورد نظر باید، از نوک و پهنای مداد به طور هم زمان استفاده کنید. ضربه های مختلف مداد و ارزش خطی های متنوع را امتحان کنید تا به تجربه دلخواه برسید. با کم رنگ کردن و پر رنگ کردن بافتهایی که ایجاد کرده اید، می توانید علاوه بر نور و سایه حجم مدور آن را نیز نشان بدهید. ترسیم بافتهای دیگری از خاک، گیاهان و علفها یا سنگهای اطراف می تواند تضاد بسیار مناسبی در کار شما ایجاد کند.
نکته مهم: گاهی به پس زمینه تصویر، یعنی فضای اطراف سوژه هم باید توجه داشت. تنه های سفید درختان با پس زمینه تیره و شلوغ، جلوه زیباتری پیدا می کنند. بافت ضخیم و خشک پوسته بعضی درختان، با حرکات نرم و درجات خاکستری مناسب، هماهنگی بهتری پیدا می کند. به جای ترسیم تک تک برگها به صورت کامل، از بافت نرم که با پهنای نوک مداد به وجود می آید استفاده نمایید.
منبع :مینیاتورنوین http://miniturenovin.persianblog.ir
ابزار و تکنیکهای طراحی
در این برنامه، با توجه به توضیحاتی که در رابطه با معرفی ابزار و نحوه کار با آنها ارائه خواهد شد، شما در انتخاب سوژه ها آزاد هستید و می توانید با استفاده از وسایلی که معرفی می شود، جنسیتها و اشیای مختلفی مثل شیشه، فلز، پارچه و گیاهان را طراحی کنید.
طراحی با ذغال (روش اول)
وسایل مورد نیاز: ذغال طراحی طبیعی یا فشرده (ترجیحاً فشرده)، محو کن، پاک کن، مقوای اشتناخ A4، کاغذ پوستی کمی بزرگتر از A4.
...........
سوژه را از اشیایی با جنسیتهای متنوع انتخاب کنید. با کمک ذغال (نه مداد) طرحی بسیار ساده از مدل بر روی مقوا ترسیم کنید. اندازه طرح نباید کوچک باشد. اگر رنگ سوژه سفید باشد شما فقط به قسمتهایی که سایه وجود دارد توجه کنید و همان قسمتها را با پهنای ذغال کمی تیره کنید. در ابتدای کار مراقب باشید که با لبه تیز ذغال خطوط تیره و پر رنگ ترسیم نشود چون اثر نامطلوبی از خود بر جای می گذارد. سپس محو کن را بر روی اثر ذغال ساییده و آن را به صورت سایه ای محو و یک دست در آورید. برای ایجاد سایه های تیره تر، همین کار را تکرار کرده و لایه های خاکستری را بر روی هم بیاورید. به جای محو کن می توانید از تکه ای دستمال کاغذی و یا انگشت دستتان (به شرط آنکه چرب یا مرطوب نباشد) استفاده کنید.پس از ترسیم خاکستریها، می توانید با لبه تیز ذغال، اشاره های حساسی را در قسمتهای تیره به عنوان ارزش خطی، به مدل بیفزایید. این کار باعث ایجاد استحکام در مدل می گردد. در صورتی که مدل شما رنگی باشد ( آبی، قرمز، بنفش، سبز و...) ابتدا سراسر طرح را با پهنای ذغال بپوشانید و بعد دستمال کاغذی را بر روی آن بکشید تا اثر ذغال به طور کامل و یک دست خاکستری شود. سپس مراحل تیره تر را مجدداً با ذغال ترسیم کرده و با محو کن اثر آن را یکنواخت کنید. مراقب باشید که در حین کار دستتان بر روی طرح ساییده نشود. اثر ذغال به راحتی پاک شده و کار را ناقص می کند.مراحل آخر کار مهمترین بخش است. در این مرحله با کمک نوک ذغال، در قسمتهای تیره، ارزش خطی مناسبی ایجاد کنید. به مقایسه درجات مختلف خاکستری هایی که ترسیم شده بپردازید و چنانچه لازم بود، در سایه هایی که ایجاد کرده اید تجدید نظر کنید. برای مدلهای شفاف و براق (شیشه، سفال لعاب دار، فلز) که انعکاسهایی از نور در خود دارند، به همان ترتیب سابق سایه ها را ایجاد کنید. سپس برای نشان دادن نورهایی که در مدل دیده می شود، از تکه ای پاک کن تمییز استفاده کنید کناره پاک کن را با کاتر ببرید تا صاف و لبه دار شود. به این ترتیب می توانید نورهای ظریف و حساسی در طرح خود ایجاد کنید. مراقب باشید که: جهت حرکت دستتان برای ترسیم نورها، مطابق با حجم مدل و نوری باشد که واقعاً مشاهده می کنید. نورهایی که ترسیم می کنید از نظر اندازه و پهنا متنوع باشد. به مدل خود نگاه کنید. در کنار قسمتهایی که نور وجود دارد، گاهی لکه های بسیار تیره ای هم به چشم میخورد یا این که قسمتهایی از نور، محو و نامشخص است توجه به این نکات علاوه بر آنکه در مدل شما تنوع ایجاد می کند، بر دقت و ظرافت طرح نیز می افزاید. وقتی کار تمام شد، روی طرح را با کاغذ پوستی بپوشانید تا کارتان محفوظ بماند.
طراحی با ذغال (روش دوم):
سوژه را در مقابل خود قرار دهید. با پهنای ذغال سراسر مقوا را یک دست و منظم سیاه کنید. بعد با دستمال کاغذی یا با دستتان روی آن بکشید تا کاملاً سیاه شده و از ذغال اشباع شود. این مرحله را مجدداً تکرار کنید و دومین لایه تیره ذغال را بر روی لایه قبلی به وجود آورید و مجدداً هم با دستمال کاغذی روی آن بکشید. خرده های ذغال روی مقوا را بتکانید. سپس با توجه به مدل، طرح را با ذغال ترسیم کنید. بعد با کمک محو کن، پاک کن و انگشت دستتان، خاکستری اولیه را روشن و روشنتر کنید. هر یک از این وسایل را که نام بردیم، درجات خاکستری روشنتری ایجاد می کند. در این شیوه، شما بر خلاف روشهای قبلی، از خاکستری تیره به خاکستری روشن می رسید و پاک کن تمییز، در اینجا نقش عمده ای به عهده دارد. در مرحله پایانی باز هم به مقایسه نورها و تیرگیها بپردازید و از ارزش خطی استفاده کنید. گاه لازم است که زمینه پشت سوژه تیره تر یا روشنتر از سوژه باشد تا به صورت مجزا از کار اصلی به نظر بیاید. در پایان روی کار را با کاغذ پوستی بپوشانید. چنانچه به اسپری تافت (مخصوص موی سر) دسترسی دارید، می توانید روی کار را اسپری زده و لایه ای محافظ بر روی اثر ذغال به وجود آورید. در این صورت کار را به حالت عمودی مایل قرار داده و اسپری را از فاصله 25 تا 30 سانتیمتری به آن بپاشید. هرگز کار را بر سطح زمین به صورت افقی نگذارید. قدری صبر کنید اسپری خشک شود. آهسته بخشی از طرح را لمس کنید. اگر اثر ذغال بر دستتان نشست، عمل اسپری را مجدداً تکرار کنید. در غیر این صورت، پس از خشک شدن کار، روی آن را با کاغذ پوستی بپوشانید.
سایه روشن با هاشور:
ایجاد سایه روشن با هاشورهای منظم یا نا منظم، سابقه ای بسیار قدیمی در نقاشی و طراحی دارد. اغلب وسایل (مداد، خودکار، روان نویس) برای هاشور زدن مناسب هستند و پیشنهاد می کنیم همه آنها را تجربه کنید.
شیوه کار: با ترسیم خطوط موازی و منظم و یک دست، سطحی به دست می آید که می تواند جایگزین سایه روشنهای مداد، ذغال و آب مرکب باشد. به یاد داشته باشید که هاشور برای سطوح وسیع و صاف چندان مناسب نیست. اندازه طرح را در حدی بگیرید که بتوانید به راحتی دست خود را در سراسر طرح حرکت دهید. هر قدر خطوط به هم نزدیک باشند تیرگی بیشتری ایجاد می کنند. این تیرگی با تکرار هاشور در جهتهای متضاد تشدید می شود. جهت هاشور بایستی با حالت و فرم مدل هماهنگ باشد. یعنی برای مدلهای صاف و تخت، خطوط مستقیم (در جهات مختلف) و برای مدلهایی با سطوح مدور خطوط منحنی و متناسب با فرم سوژه استفاده می شود. سایه افتاده نیز با هاشور مشخص می شود. ابتدا قسمتهای روشن را هاشور بزنید. سپس با تکرار جهات متضاد تیرگیها را درجه به درجه ایجاد کنید. سایه ها باید به تدریج در روشنیها حل شوند. در غیر این صورت خطوط هاشور یک باره قطع شده و در طرح بریدگی به وجود می آورند.
حل شدن هاشور تیره در روشنیها به دو صورت انجام می گیرد:
ـــ کم رنگ، نازک و دور کردن خطوط هاشوری از یکدیگر.
ـــ کوتاه و محو کردن تدریجی خطوط هاشور.
در مدلهایی با سطوح مدور، چنانچه قصد دارید در بخشی از سوژه با ترسیم هاشور بپردازید، در نظر داشته باشید که هاشور یا سایه، بخشی از مدل محسوب شده و مطابق با انحنای کلی سطوح باشد.
منبع :مینیاتورنوین http://miniturenovin.persianblog.ir
تناسبات چهره:
برای طراحی از چهره، ابتدا بیضی تخم مرغی شکلی را به عنوان سر، در نظر گرفته، ترسیم نمایید. یک خط عمودی، دو نیمه چپ و راست چهره را به وجود می آورد و با ترسیم یک خط افقی که بیضی را به چهار قسمت مساوی تقسیم می کند، محل چشم ها در چهره مشخص می شود. چنانچه خط افقی را به پنج قسمت مساوی تقسیم کنید، اندازه چشمها مشخص می شود. شما متوجه می شوید که فاصله بین دو چشم، برابر با یک چشم است نیمه بالای چهره را برای ابرو، پیشانی و موها در نظر گرفته و در نیمه پایینی به سراغ خط عمدی وسط چهره رفته و به کمک آن محل قرار گیری اجزای دیگر چهره را پیدا می کنیم. اگر از خط افقی تا پایین بیضی را به دو نیمه تقسیم کنیم، نوک بینی بر روی این نقطه واقع می شود. از این نقطه تا انتهای بیضی را نیز به نسبت یک سوم و دو سوم علامت گذاری می کنیم تا خط میان لبها نیز مشخص شود.
طراحی از اجزای چهره :
الف ـ طراحی از چشم ها: پیش از آغاز به طراحی، تمرین مشاهده را انجام دهید. با دقت به چشمهای خودتان در آینه نگاه کنید، دو گوشه داخلی و خارجی چشم، نسبت سفیدی و سیاهی کره چشم، حالت پلکها و حرکت مردمک در سراسر چشم را بررسی نمایید. با مطالعه حالت چشم افراد در مواقع مختلف (تماشای تلویزیون، مطالعه، خشم، شادی، گریه،هیجان، تفکر و ...) بپردازید و آنها را بارها و بارها، هم به صورت ذهنی و هم به صورت مشاهده دقیق مرور کنید. ویژگیهای متفاوت چشم افراد سالخورده و کودکان را مقایسه نمایید.
ــ فرم ساده چشم شبیه یک بیضی است که دو گوشه آن با هم تفاوت دارند. گوشه خارجی، زاویه ای بسته دارد و تا سرحد تیرگی مردمک، مثلث کشیده ای را به وجود می آورد.
ـــ گوشه داخلی، زاویه بازتری دارد و نسبت به گوشه خارجی، شکل مثلث کوچکتری را به خود می گیرد.
ـــ مردمکها بدون استثنا شکل دایره دارند، در حالت نگاه عادی، قسمتی از مردمک زیر پلک پنهان است. پس مراقب آن باشید که دایره مردمک را به طور کامل ترسیم نکنید، زیرا در این حالت، چشمها حالت وحشت زده یا متعجب به خود می گیرند.
ـــ با حرکت مردمک به سمت راست یا چپ، حجم پلک نیز کمی تغییر می کند. پلکهای بالا و پایین با هم تفاوت عمده ای دارند و حجم مژه ها در پلکها نیز متفاوت است.
در حین طراحی از چشمها به یاد داشته باشید که:
چشمها را نخست به طور جداگانه بررسی و ترسیم نمایید. پس از تسلط کافی، به طراحی از هر دو چشم بپردازید. به فاصله چشمها از یکدیگر (که برابر با اندازه یک چشم است) و هماهنگی و تناسب مردمکها با یکدیگر توجه داشته باشید.طرحها را کم رنگ بکشید و به ارزش خط توجه داشته باشید. در ترسیم مژه ها اغراق نکنید، آنها را با حجم و اندازه واقعی بکشید. معمولاً برای پلک پایین چشم، از خط کم رنگ نازک، یا پهنای نوک مداد استفاده می شود. برای ترسیم پلک پایین و چین و چروکها به جای خط، از سایه کم رنگ پهنای مداد هم استفاده می کنند. پس از تمرین کافی، چشمها را با ابروها بکشید. از ترسیم فرم چشم به طور ذهنی اکیداً خودداری کنید.
طراحی از ابروها :
برای ترسیم ابروها، باید به این نکات توجه داشته باشید: جهت و حالت ابروها، ضخامت ابروها، فاصله ابرو از چشم و فاصله ابروها از یکدیگر.نحوه ترسیم: ابتدا مسیر و حالت ابرو را خیلی کم رنگ مشخص نمایید. با پهنای مداد، سایه ضخیمی متناسب با پهنای ابرو ترسیم کنید. در جهت رویش موها با نوک تیز مداد، خطوط واضح و حالت دار بکشید. ابروها را با توجه به مدلی که در مقابل دارید، ترسیم کنید. رویش و جهت موها را به دقت بررسی نمایید.
طراحی از بینی :
بینی برجسته ترین نقطه در چهره افراد است و همچون دیگر اعضای چهره از تنوع و گوناگونی برخوردار می باشد. برای ترسیم آن، لازم است شکل ساده آن را (که عبارت است از مخروط مثلث القاعده) در نظر داشته باشید. فرم بینی را از جهات مختلف روبرو، نیم رخ و سه رخ مورد مطالعه قرار دهید. به تفاوت اندازه در پره ها، نوک، حجم و ارتفاع بینی در افراد مختلف توجه کنید سپس به طراحی از شکل بینی خود (به کمک آینه) بپردازید. در حین طراحی توجه داشته باشید که:ابتدا فرم کلی را آن گونه که می بینید ترسیم کنید. به جای خط، از سایه و پهنای نوک مداد استفاده کنید. تیره ترین سایه ها در پره های بینی دیده می شود و تنها در همین قسمت هاست که می توانید از خط نیز استفاده کنید. وقتی به ترسیم بینی از روبرو می پردازید فقط در بخشهای پایین بینی (پره ها و حفره ها) از خط استفاده کنید. از آنجا که فرم بینی،حجم برجسته ای دارد، به نور و سایه آن بیشتر توجه نمایید. وقتی چهره مدل در زاویه سه رخ یا نیم رخ باشد، می توانید از خط نیز برای قسمتی از ارتفاع بینی استفاده کنید.
طراحی از لب :
با مشاهده لبها در افراد مختلف متوجه می شوید که فرم لب، در تکمیل شخصیت و کاراکتر چهره نقش فراوانی دارد. ساختار کلی لب، امکان تغییر پذیری بسیار متنوعی دارد و هماهنگ با حالات روحی یا ظاهری شخص می تواند جنبه بیانی به خود بگیرد. فرم لب و دهان خود را در آینه مشاهده کنید. حالتهای صحبت کردن، خندیدن، خوردن، خمیازه کشیدن، ناراحتی، شادی، اعتراض، فریاد زدن و ... را بررسی کرده و ببینید که بیشترن تغییر در کدام قسمت دهان دیده می شود؟ در گوشه ها یا در قسمت میانی لبها؛ سپس به هماهنگی تغییر حالتها در چشم و لب به طور همزمان بپردازید. علاوه بر حالتهای رفتاری، به تغییر فرم در اثر تغییر وضعیت سر و چهره (نیم رخ و سه رخ و ...) نیز بپردازید. با چرخش سر به پهلو، زیر یا بالا، لبها نیز تغییر فرم پیدا می کنند.شیوه طراحی از فرم لب: برای فرم لب همچون فرم چشم، یک بیضی با گوشه های تیز و بسته در نظر بگیرید و آن را از طول و عرض به چهار قسمت تقسیم کنید. لب بالا معمولاً باریکتر از لب پایین است. گاهی لب بالا و پایین در یک اندازه هستند و بسیار به ندرت پیش می آید که لب بالا ضخیمتر از لب پایین باشد. بهتر است که برای ترسیم فرم لب، به جای خط، از سایه یا پهنای مداد استفاده کنید. دو گوشه لب با هم برابر و یک شکل هستند. لب پایین شامل گوشه ها و بخش مرکزی یا وسط است. سایه ای که برای لب بالا در نظر می گیرید باید قدری تیره تر از لب پایین با شد. این تیرگی در گوشه های دهان نیز تغییر پیدا می کند.
طراحی از دستها و پاها :
طراحی از دستها نیاز به مشاهده دقیق و حافظه ای آماده دارد. دستها به عنوان سوژه ای همیشه آماده، همواره در مقابل چشمان شما قرار دارند و بررسی و آشنایی با شکل و حالتهای متنوع آن امکان پذیر است. لازم است که همواره در حین طراحی از دستها به فرم استخوان بندی آن نیز توجه داشته و انگشتان را به عنوان مجموعه ای از استخوانها و مفاصل در نظر آورید که به تناسب کاری که انجام می دهند و حالتی که دارند در موقعیتهای مختلفی نسبت به هم قرار می گیرند. مرحله "شفاف بینی" در اینجا کاربرد فراوانی دارد و تنها چیزی که به شما کمک می کند تمرین پیگیر و مداوم است.در حین طراحی از دستها به این نکات توجه کنید: حجم کلی دستها را مشاهده کنید. دست خود را در حالت خاصی نگه دارید، مثلاً حالت نوشتن، گرفتن قیچی یا دستگیره در و یا برداشتن فنجان و ... به حجم کلی آن نگاه کنید می توانید در آن واحد فضای منفی را هم در نظر داشته باشید. سپس به مقایسه بخشهای مختلف و نسبتهای فضای منفی و مثبت بپردازید. انگشتان را به صورت احجام هندسی ببینید. هر انگشت دارای سه مفصل است (به جز شصت که دو مفصل دارد) شکل هر بند انگشت شباهت فراوانی به استوانه دارد. در هر بند انگشت حجم استوانه ها کوچک و بزرگ، کوتاه و بلند، چاق و باریک می شوند. فضای منفی بین انگشتان را ببینید. دستتان را در حالتی بگذارید که مابین انگشتان فضایی خالی ایجاد شود. سپس به طراحی از فضای منفی ایجاد شده بپردازید.
معمولاً در حالت عادی و صاف، فضای بین انگشتان به شکل مثلثهای کشیده دیده می شود و با تغییر حالت انگشتان، مثلثها نیز تغییر شکل می دهند. انگشتان را به صورت مجموعه ای از استخوان و مفصلهای ساده شده ببینید. در این شیوه شما ابتدا استخوانها و مفاصل نهفته دست را در نظر آورده و ترسیم کنید سپس حجم اصلی انگشتان را در اطراف خطوطی که کشیده بودید اضافه کنید. در صورت امکان، از دست کودکان و افراد سالخورده طراحی کنید و تفاوت بافت آنها را بررسی کنید. در طراحی از دست کودکان برای القای حالت پوست نرم، از پهنای نوک مداد استفاده کنید و بیشتر به ایجاد سایه های لطیف اکتفا نمایید. برای ترسیم فرمهای مختلف دست افراد سالخورده، خطوط متنوع و حساب شده می تواند پوست چروکیده و مفاصل برجسته و فرسوده آنها را به خوبی ترسیم نماید.
طراحی از پا :
مراحل طراحی از پا نیز مانند طراحی از دست می باشد. با این تفاوت که بر خلاف دستها که نیمی از حجم و فرم بر عهده انگشتان و حالتهای آنها بود و بخش عمده مطالعات و بررسیهای شما بر اساس حرکت انگشتان صورت می گرفت، در اینجا انگشتان پا نقش فرعی بر عهده دارند و به خودی خود قدرت حرکت چندانی ندارند. فرم کلی کف و انگشتان پا بر اساس فرم هندسی، مخروطی است با قاعده مستطیل شکل که وظیفه حفظ تعادل کل بدن را بر عهده دارد. همچون طراحی از دست، طراحی از پا را نیز از انگشتان، کف و پاشنه پا آغاز می کنیم:حجم کلی پا را ترسیم کنید. بخش انگشتان را از بقیه قسمت ها جدا کنید. مفاصل را با دست لمس کرده و محل اتصال مشترک انگشتان را پیدا کنید. به طراحی از حجم پا درون جوراب بپردازید و کلیه انحناهای آن را بررسی کنید. به طراحی انگشتان و کف پای بدون جوراب از آینه بپردازید. پا را از سمت پهلو ها، زاویه جلو و زاویه پشت طراحی کنید. انگشتان پا را به صورت مجموعه ای از استوانه های کوتاه و متصل به هم ترسیم کنید. به قسمت های برجسته و بر آمده پا، قوزک داخلی و خارجی، تناسب مچ و کف پا توجه کنید. فرم استوانه مدور (با حجم متغیر) در تمامی بخشهای پا حاکمیت دارد. با در نظر گرفتن این مسأله می توانید سایه روشنهای مناسبی را به فرم پا اختصاص دهید. به چین و چروکهای لباس در محل زانو و لگن خاصره توجه داشته باشید. حالت پارچه کمک می کند تا طراحی، صحیح و بدون نقص انجام شود. از ترسیم چینهای غیر ضروری و بیش از حد لازم خودداری کنید. به تفاوت فرمها در قسمت پهلوی داخلی و خارجی پا دقت کنید. تا زمانی که تسلط کافی بر فرمها و حالتهای مختلف دست و پا را به دست نیاورده اید، از ترسیم ذهنی این سوژه ها خودداری نمایید.
طراحی فیگوراتیو ؛ تناسبات موجود در اندام انسان ، تقسیم بندی حرکتی، بر اساس احجام اصلی
طراحی فیگوراتیو :
طراحی فیگوراتیو، به آن دسته از طراحی ها گفته می شود که بر اساس حالتها و وضعیتهای مختلف اندام انسانی ترسیم شده و در طی آن، مطالعه و بررسی مورد نظر طراح نیز صورت می گیرد. این گونه طراحی ها شامل اسکیس، طراحی های دقیق، طراحی از فرم دست و پا و ... می شود.
تناسبات موجود در اندام انسان :
توجه به تناسبات موجود در اندام انسانی و تسلط بر چگونگی این تناسبات، طراحی از فیگور انسانی را بسیار آسان می سازد. آناتومی انسان، در هر دوره از زندگی (نوزادی، کودکی، نوجوانی، جوانی، میانسالی، پیری) دارای ویژگیهای خاصی است. اغلب طراحان، به هنگام طراحی فیگوراتیو، ابتدا، نمایی ساده از فرم بیضی سر را می کشند و سپس به ترسیم خطوط راهنما برای گردن، شانه، ستون فقرات، لگن خاصره، دست و پا می پردازند. این شیوه بسیار ساده و اصولی است، لیکن این سؤال پیش می آید که طول و عرض این خطوط راهنما بر چه اساسی ترسیم می شود؟ پاسخ این است: اساس و پایه تناسبات، همان فرم بیضی اولیه ای است که در ابتدای کار ترسیم می شود. ترسیم فرم اولیه بیضی به عنوان سر، حدود و اندازه طرح شما را مشخص می سازد. با تکرار بیضی ها به تعداد 7 الی 8 برابر، طول قد یک فرد با اندازه متوسط و عادی مشخص می شود. پس می توان گفت: ارتفاع قد متوسط هر شخص، 7 تا 8 برابر طول سر خودش است.
ـــ نصف اندازه سر، برای طول گردن کافی است.
ـــ نیمه دیگر بیضی، به اضافه یک بیضی دیگر ، حدود گودی کمر را مشخص می کند.
ـــ با ترسیم بیضی بعدی، از کمر تا لگن خاصره مشخص می شود.
ـــ با افزودن بیضی پنجم و ششم، حدود زانوها را مشخص کرده اید.
ـــ دو تا بیضی دیگر حدود زانو تا کف پا را تشکیل می دهد.
تقسیم بندی حرکتی، بر اساس احجام اصلی :
در این شیوه، شما ضمن مشاهده حالت سوژه، هر قسمت عمده را به صورت حجم ساده ای دیده و ترسیم می کنید. قسمتهای عمده عبارتند از سر، تنه (از شانه تا گودی کمر)، کمر تا مفصل پا، ران (از لگن خاصره تا زانو)، ساق پا (از زانو تا مچ)، بازوها و ساعد. کف دستها و پاها نیز به صورت احجام ساده ای دیده می شوند.
نکته: در نظر داشته باشید که فاصله شما از سوژه حداقل 5/2 الی 3 برابر طول سوژه باشد. اگر قصد طراحی از تمام قد مدل را دارید، فاصله ذکر شده را حفظ کنید و چنانچه می خواهید از سر تا بازو و آرنج مدل را ترسیم نمایید، فاصله شما 5/2 تا3 برابر طول سر تا آرنج مدل باشد.
بررسی تناسبات و حرکت، با استفاده از خطوط محوری
در این شیوه، علاوه بر سر، سه موضع حرکتی عمده وجود دارد، ستون فقرات، شانه ها و لگن خاصره، که به صورت خط مشخص می شوند. توجه عمده طراح بر ستون فقرات و حالتی است که این قسمت در حرکات مختلف به خود می گیرد. جهت شانه ها از نظر مسیر حرکت، با جهت لگن خاصره در ارتباط کامل هستند و این مسأله به خاطر حفظ تعادل بدن است. اکثر طراحان برای طراحی فرمهای ذهنی از این شیوه به عنوان ساختار اولیه استفاده می کنند و پس از اینکه از صحت حالت اصلی مطمئن شدند، به آن حجم می دهند آنچه در اینجا به آنان کمک می کند، تسلط بر همان تناسب اولیه (7 الی 8 برابر طول سر) است.
توجه به وضعیت اسکلتها و ماهیچه ها (شفاف بینی)
وقتی به عنوان طراح از فیگورهای عادی اطراف خود طراحی می کنید، باید قادر باشید وضعیت ماهیچه ها و استخوانهای داخلی بدن را به طور ذهنی بررسی نمایید. این امر تنها با مشاهده و تمرین مداوم صورت می گیرد. به عنوان قدم نخست، همیشه سعی کنید ستون فقرات اشخاص را مثل رشته زنجیری که بر پیراهن دوخته شده و قابل مشاهده است، در نظر بگیرید. در این حالت، علاوه بر ترسیم صحیح فرمها، به حالت شانه و لگن خاصره که اهمیت فراوانی دارد توجه کرده اید و طرح شما استحکام و استواری مورد نیاز را دارد. مورد دیگر آنکه وضعیت دنده ها را در حالت خم شدن به جلو یا پهلو در نظر خود مجسم کنید. شرط موفقیت در چنین مرحله ای، آشنا شدن کامل شما با وضعیت استخوان بندیهاست.
به این نکات توجه کنید:
ـــ ابتدا طرحی بسیار کم رنگ و ساده از فرم کلی سوژه ترسیم نمایید. این امر به شما کمک می کند تا در جایگزینی سوژه در کادر مشکلی به وجود نیاید. چنانچه نیمی از تنه یا پاها از کادر کاغذ بیرون بزند، نقصی برای کار به شمار می آید.
ـــ در مراحل اولیه طراحی، یعنی پس از ترسیم تناسبات، قدری از کار خود فاصله گرفته و آن را بررسی کنید و به رفع نواقص احتمالی بپردازید.
ـــ به تناسبات موجود در فضای منفی توجه کنید.
ـــ با استفاده از پهنای مداد یا گرافیت، تیرگیهای موجود در سوژه را به صورتی آزاد و پر جرأت ترسیم نمایید. پس از پایان کار ارزش خطی مناسبی در طرح به وجود آورید.
ـــ در طراحی فیگوراتیو، احتیاجی به ترسیم اعضای دقیق چهره مثل چشم و ابرو نیست. فرم انگشتان و کف دستها و پاها را هم به صورت کلی مشاهده کرده و حجمی بسیار ساده از آنها ترسیم کنید که فقط تأکیدی بر تناسبات صحیح باشد. به خاطر داشته باشید که حجم و فرم دستها قدری از حجم سر کوچکتر است و طول کف پا تقریباً هم اندازه با سر و بزرگتر از حجم دستها می باشد. هنگامی که قصد طراحی از تعدادی فیگور در کنار هم را دارید، علاوه بر تناسبات هر فیگور، به هماهنگی حاکم بر همه آنها نیز توجه داشته باشید. وضعیت قرار گرفتن آنها در کنار هم، در نظر گرفتن سطح زمین، وضعیت و نسبت فضای منفی میان افراد و نهایتاً نور و سایه حکم بر فضا از نکاتی است که باید به آنها توجه نمود. اشخاصی که در عقب واقع شده اند باید کم رنگ و یا کوچک ترسیم شده و اشخاصی که جلوتر هستند با وضوح بیشتر و در اندازه ای بزرگتر کشیده شوند. اسکیسهای جمعی تأثیر فراوانی بر طراحی شما می گذارند.
منبع :مینیاتور نوین http://miniturenovin.persianblog.ir
